ARAÇTA OLUŞAN DEĞER KAYBI ZARARI NEDİR, NASIL ALINIR?
Zararın Tanımı ve Önemi:
Kazaya karışan ve onarılan bir aracın, onarım sonrası değerinde meydana gelen düşüş, ARAÇ DEĞER KAYBI olarak adlandırılır. Yargıtay’a göre, araç değer kaybı zararı, aracın kaza tarihindeki hasar değeri ile onarıldıktan sonra (onarılmış haliyle) edeceği değer arasındaki farktan ibarettir (Y17HD-K.2016/5661). Bu durumda, tamamen onarılsa bile kazaya uğrayan araç, tahribatın izlerini taşıyacağından dolayı, onarımdan önceki değerinden daha az bir mübadele (rayiç) değerine sahip olacaktır (Y4HD-K.2002/4512).
Ancak, araç değer kaybı talep etmek için belli şartlar bulunmaktadır, bunlar:
- Kaza en az 2 taraflı olmalıdır. Tek taraflı kazalarda değer kaybı talep edilemez. (Ancak, kişinin KASKO sigortasında bu konuda bir kloz bulunuyorsa, KASKO şirketinden talep edilebilir.)
- Talepte bulunan kişi tam kusurlu olmamalıdır.
- Araç pert olmamalıdır.
- Araçta onarılmış parçaların tamamı daha önceki bir kazada tamir görmemiş olmalıdır.
- Araçta hasar oluşmuş ve bu hasar onarılmış olmalıdır.
- Kazadan itibaren 2 yıl geçmemiş olmalıdır. (Zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak 2 yıl, Türk Borçlar Kanunu m. 72’ye göre.)
SÜREÇ NASIL İŞLER:
Araç değer kaybı tazminatı almak için öncelikle arabuluculuk sürecine başvurulabilir veya Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurulabilir. Sigorta Tahkim Komisyonu, daha hızlı sonuç verdiği ve daha az masraflı olduğu için genellikle tercih edilen bir yol olarak öne çıkmaktadır. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na göre, Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilmek için öncelikle karşı tarafın (ZMMS-Trafik Sigortası) sigorta şirketine başvurulması gerekmektedir. İlgili sigorta şirketi başvuruya 15 gün içinde cevap vermelidir. Eğer sigorta şirketi 15 gün içinde cevap vermezse, ilgili Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru yapılabilir.
Araç değer kaybı tazminatı hesaplanırken, her yaş ve kilometre için güncel mevzuat gereği talep edilebilir. Kazalı bir araçta meydana gelen değer kaybı veya kaybın miktarı; aracın modeli, markası, kaza tarihindeki yaşı, kilometresi, hasarın nitelik ve niceliği gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Değer kaybı, bahsedilen kriterler göz önüne alınarak, aracın hasarsız haliyle kaza tarihi itibariyle serbest piyasadaki ikinci el rayiç değeri ile aracın hasarı onarıldıktan sonraki haliyle serbest piyasadaki ikinci el piyasa değeri arasındaki farkın tespit edilmesiyle belirlenir. Kusur durumu gibi değer kaybı incelemesi genellikle teknik bilirkişi incelemesini gerektirir (HGK-K.2021/771).
Ayrıca, belirtmek gerekir ki araç değer kaybının tamamını talep etmek yerine, karşı tarafın kusur oranına bağlı olarak bir miktar talep edebilirsiniz. Karşı taraf tamamen kusurlu ise (%100), tamamını talep edebilirsiniz. Örneğin, trafik kazasından önce aracınızın piyasa değeri 100.000 TL ise ve kaza sonrası bu değer 90.000 TL ise, aradaki 10.000 TL sizin yaklaşık olarak kaybınızdır. Kusurunuz yoksa 10.000 TL’yi, kusurunuz %25 ise 7.500 TL’yi, kusurunuz %50 ise 5.000 TL’yi, kusurunuz %75 ise 2.500 TL’yi talep edebilirsiniz. Eğer kusur tamamen size aitse herhangi bir talepte bulunmanız mümkün olmayacaktır.
Bir diğer önemli konu ise sorumluluk limitidir. Karşı tarafın sigortası (ZMMS-Trafik Sigortası), sorumluluğunu üst limit dahilinde ödemekle yükümlüdür. 01/01/2023 tarihi itibariyle için sigortanın sorumlu olduğu üst limit, araç başına 120.000,00 TL olarak belirlenmiştir.
Son olarak, araç değer kaybı taleplerinde zamanaşımı süresine dikkat etmek gerekmektedir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 72. maddesine göre, tazminat talepleri, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrenildiği tarihten itibaren 2 yıl içinde veya fiilin işlendiği tarihten itibaren 10 yıl içinde zamanaşımına uğrar. Ancak, tazminat ceza kanunlarında daha uzun bir zamanaşımı öngörülen bir suçtan kaynaklanmışsa, bu uzun zamanaşımı süresi uygulanır.
Hak kayıplarına uğramamak için, ARAÇ DEĞER KAYBI davalarının konusunda uzman bir avukat ile takibi önemlidir. Araç değer kaybı davaları hukuk büromuzun uzmanlık alanları içinde yer almakta olup, bu süreçlerin takibi ofisimizde hassasiyetle yapılmakta ve değer kaybı nedeniyle uğranılan zararların tazmini sağlanmaktadır.
Korkmazkaya Hukuk
About the Author
